24 april 2025
​IN MEMORIAM  
YONNE BRAND - VAN DE GRIENDT
​redder van het wachthuisje

Yonne de vrouw die het leven van het Dungense brugwachtershuisje gered heeft (van de sloop), krijgt 1 mei haar afscheidsceremonie bij haar eigen "Wachtje". 

BESCHERMVROUWE
We leerden Yonne kennen op onze zoektocht naar de redders van het huisje, een legendarische reddingsactie uit 1997. We interviewde haar in december 2023. Ze bleek toen al de ziekte onder de leden te hebben.
Er was meteen een blik van herkenning. Zo doen we dat! Het redden van verweesde brugwachtershuisjes. "Met bezieling", "niks houdt je tegen", het moest gewoon gebeuren!" 

HET HUISJE DAT VERHUISDE 
Toen Yonne op een dinsdagmorgen in 1997 voor de brug stond te wachten, zag ze een container staan naast het brugwachtershuisje en vroeg aan de brugwachter: ‘je gaat toch niet verhuizen?' En zo ontdekte ze dat het huisje binnen een paar dagen gesloopt zou gaan worden. Ze ging naar de gemeente en kwam erachter dat er helemaal geen sloopvergunning aangevraagd was. Met dat in de hand waren er ineens drie volle maanden om de verhuizing goed voor te bereiden. Yonne verenigde een team van collega kunstenaars die onder de naam ‘het Wachtje’ zich hard hebben gemaakt om het gebouwtje van de sloop te redden. Dit kunstenaarscollectief kreeg het huisje van Rijkswaterstaat onder voorwaarde dat ze er spoedig een andere locatie voor zouden vinden. Het transport werd betaald van de kinderbijslag. Het was een beetje undercover, een beetje stiekem,’ zegt Jon. De eigenaar van het kraanbedrijf wilde het graag zelf mee maken en kwam persoonlijk het huisje verplaatsen. ‘Het was maar goed dat hij zijn zwaarste kraan inzette, want het gewicht van het huisje bleek geen zes ton te wegen maar drieëntwintig ton!Het was heel spannend om erachteraan te rijden,’ zegt Jon. Omdat er geen vergunning was en het toch ergens heen moest, is het eerst bij Jons huis in het buitengebied van Berlicum neergezet. De politie stond binnen een uur op de stoep. Toch kon zij weinig doen, want van een ‘bouwstop’ was natuurlijk geen sprake omdat er helemaal niets gebouwd werd. De wethouder noemde het ‘niet zo netjes’, maar zag de waarde er wel van in, en heeft daarom Yonne ondersteund in het vinden van een goede plek.
Yonne was heel kieskeurig aan het zoeken naar de juiste definitieve locatie waar het huisje opnieuw kon gaan aarden. "Het huisje mocht niet alleen en eenzaam staan. Dat zou veel te kwetsbaar zijn. Het moest een veilige plek zijn waardoor we er goed voor konden zorgen. Alsof ze het over haar eigen kinderen had.
Het huisje stond vervolgens tijdelijk op haar eigen landje in Berlicum en in 2001 kregen ze van de Gemeente Sint Michielsgestel groen licht (het werd een kunstobject) voor een defenitieve plek hier op het landje van Gerard op de Spurkstraat 90 .

KUNSTWERK ALS BESTEMMING
​De Kunstcommissie kwam met het briljante idee om het huisje als een kunstwerk te beschouwen waardoor de vrijstelling van het bestemmingsplan in het buitengebied mogelijk werd en het huisje zo wel verplaatst kon worden. De opening was een feestelijke happening met een tentoonstelling van wel zeventien kunstenaars op het hele terrein genaamd ‘Wachten op verbinding’. Zelf deed Yonne ook mee. Ze zat in het wachthuisje te wachten op de vinder van haar flessenpost die ze een paar weken eerder in de Zuid-Willemsvaart had gegooid. De vinder werd uitgenodigd om naar de feestelijke opening te komen en haar te ontmoeten in het huisje. 

In de jaren die volgden organiseerde zij met anderen nog een aantal tentoonstellingen in het huisje met de titel: ‘Nieuwe Buren’. Het huisje veranderde regelmatig van gedaante.  

WEDERGEBOORTE
Na al die jaren is er wederom een groep vrije geesten opgestaan, die zich ontfermt over het verweesde brughuisje. Yonne was erg blij dat het in ere wordt hersteld en levendig blijft. En nog blijer dat we haar in december 2023 aanspraken als beschermvrouwe van het wachthuisje. Samen met beschermheer en trouwe vriend Gerard Zaal. 
Voor Yonne heeft het huisje een ziel, en is het iets waar ze respectvol mee omgaat zoals ze dat met alles in de natuur deed. Ze was dan ook echt dankbaar dat het bestond en toonde veel eerbied. Het huisje is van zichzelf zei ze altijd. 

Ze kwam op voor het inmiddels verweesde brugwachtershuisje alsof ze de moeder was.  Yonne nam die rol als beschermvrouwe dan ook met twee handen aan en ondersteunde het proces wat vervolgens ontstond toen we met z'n allen onze schouders eronder zette om het huisje op te knappen en het een tijdelijke nieuwe identiteit te geven. 

Yonne leefde mee met iedereen die zich inzette voor de de transformatie van het huisje. Ze leefde mee met mij (Imke initiatiefnemer van St Weeshuisjes) die net als zijzelf toenderdertijd, nu de kartrekker werd van deze reddingsactie. Ze leefde mee met de eigenaren van het landgoed die het huisje nu zouden delen met de gemeenschap. Ze met de handige bouwmannen uit de buurt die het onbaatzuchtig opknapten, als daad voor het dorp om zo ook het huisje te redden. Ze leefde mee met de vrouwen die het wachthuisje mee gingen beheren. Als pauzeplek, ff uitrusten. Gratis, doordeweeks voor iedereen die uit de Gemeente Sint Michielsgestel komt.

Yonne bleek een toetsteen; ze maakte zich vooral hard dat het verhaal van het huisje goed doorverteld werd. Heel zorgvuldig en gedetailleerd werden zelfs publicaties in krant, Dtv en bladen herschreven met haar hulp. "Laat er geen onduidelijk over komen. We moeten het precies (door)vertellen."

Die bezieling, die houding, die toewijding. Een enorme drive die ze bij leven waarschijnlijk zelf niet eens helemaal begreep. Misschien is dat nu voor haar inmiddels wel duidelijk geworden. Een ding is zeker. Yonne zal ook postuum de allerbeste beschermvrouwe zijn die het Dungense brugwachtershuisje maar kan wensen. 

AFSCHEID
Lieve Yonne, het wachten op verbinding was het allemaal waard. Je levenswerk is voltooid. Nu ga jij verhuizen naar je laatste bestemming.
Begeleidt door zovelen die van jou houden. Inclusief het Wachthuisje.
​Zo doen we dat nml! "met bezieling", "niks houdt ons tegen", het moest gewoon gebeuren!" 

Ik ben dankbaar dat wij elkaar in deze laatste fase van je leven hebben ontmoet en hele dikke vriendinnen zijn geworden. Waarin we veel voor elkaar hebben kunnen betekenen. Dat had ik voor geen goud willen missen.


Imke van Dillen
1 mei 2025
Wachthuisje Die Dungen

B o u w r i t u e e l 
​zo doen we dat
15 september 2024 
 
 
Het Wachthuisje heeft vast met een vette glimlach staan te genieten.
Want voor zijn deur gebeurde het!

Tientallen jaren voelde het zich nutteloos en dacht het dat niemand meer naar hem omkeek. ​Zijn staat van zijn werd elk jaar slechter.
En toen, eind vorig jaar, kreeg het ineens bezoek van een paar oude bekenden en mensen van stichting weeshuisjes, een team dat hem blij verraste. Het was benieuwd en vroeg zich af of het hen WEL zou lukken? "Zouden deze mensen mij de grote transformatie geven, en dan ook nog een nieuwe functie?" Zouden zij nu echt doorzetten, en het voor elkaar krijgen? . 

Want, wat weinigen weten is dat hij het enige nog overgebleven exemplaar is van de in totaal 34 identieke brugwachtershuisjes aan de Zuid-Willemsvaart.   
En ook al was het in 1997 gered van de sloop, door oude bekenden, en stond het op een prachtplek tussen de schapen, het was, na decennia niet gebruikt te zijn, echt wel bang dat het uiteindelijk toch gesloopt zou worden. 

Maar nu leek alles toch te gaan veranderen, hij merkte het ook aan de eigenaren. Zij leken het initiatief van de stichting, om mij te delen met veel meer mensen uit Den Dungen, echt te omarmen. En zo werd het de afgelopen maanden ineens met veel liefde en aandacht opgeknapt door mensen uit de omgeving die er verstand van hadden. Voor het eerst in zijn bestaan kreeg het huisje isolatie en werd het warmer en warmer en werd het mooier en mooier. Hij kon zijn geluk niet op. Hij kreeg een nieuw vloertje, nieuw dak, nieuw raampje, en werd geschilderd. En als kers op de taart werd zijn hele binnenruimte helemaal van hout gemaakt. Door twee mannen met gouden handjes! Ook het plafond. Een nieuwe huid, zo voelde het. 

Het huisje werd er verlegen van toen het begreep dat alle bouwers dit allemaal kosteloos voor hem deden. Al die uren, al dat werk! Hij was stiekem echt heel trots op die mevrouw van Stichting Weeshuisjes die de kar trekt van dit initiatief en zorgde dat iedereen het leuk vond om bij te dragen. Ook was het onder de indruk van de eigenaren die zo gastvrij waren voor iedereen die meebouwden.

En toen was het dan zover: 15 september 2024.
Hij kreeg een eigen vlag met een logo WACHTHUISJE. Er lagen ansichtkaarten met zijn foto. Het leek wel een geboortekaartje.  
Om 11 uur kon het zijn ogen niet geloven. Want voor zijn neus stond ineens een hele actieve betrokken erfgoedgemeenschap. Zijn reddingsbrigade noemde ze zichzelf en vele vele fans. Er stond wel meer dan een man of vijftig. Allemaal mensen die voor hèm kwamen. Een feestdag. Alleen maar trotse blije gezichten en ze hadden het zichtbaar leuk samen. 

Wat hem opviel was dat er een oude man van in de negentig naast de deur in een stoel zat. De hele middag. Het huisje grinnikte in zichzelf. Het was de kleinzoon van de eerste brugwachter. Een oude bekende die zich weer ontfermde  het huisje en sterke verhalen vertelde over zijn brugwachtersfamilie. Dat voelde heel vertrouwd.

Er gebeurde van alles achter elkaar wat van betekenis was. Wat hij nog kon herinneren was dat de eigenaresse degene was die zijn vlag als eerste ophing aan zijn muur. Hij voelde zich feestelijk geopend. 
Het huisje moest een traantje laten toen vervolgens zijn hele leven aan hem voorbij ging. Want één voor een vertelde iemand een verhaal, over hoe ze hem hadden ontmoet en wat ze voor hem hadden gedaan en wat hij of zij voor hen had betekend.
De "redders" van 1997, en die van 2024, de voormalige eigenaren van de plek waar hij nu stond, de zoon van de laatste brugwachter, de kunstcommissie, de vrouw van stichting weeshuisjes, de bouwers.  
En toen ging het verleden over in het heden en werd de toekomstige nieuwe bestemming aangekondigd en ingeluid met zelfgebakken appeltaart. Twee sprankelende vrouwen uit de buurt, die hem de dag ervoor mooi hadden ingericht, beloofden ten overstaan van iedereen, dat het weer bezoek gaat krijgen. Inwoners uit de hele Gemeente Gestel mogen gratis een dag van hem genieten. Mensen die zin hebben om hier even pauze te nemen, uit te rusten. Midden in de natuur. Nou! Dat leek hem wel wat! Het huisje reageerde meteen en straalde als nooit tevoren. Aantrekkingskracht noemen ze dat ook wel. 

Het bouwritueel eindigde met de officiële opening  in een soort van optocht. De mensen kwamen via de Spurkstraat over een pas gemaakt bruggetje naar het huisje. De mensen vonden het een leuk avontuur en symbolisch goed bedacht!  En hijzelf ervoer dat hij nu een eigen toestroom van mensen had gekregen, los van de toestroom van mensen die de eigenaren het jaar door al regelen. Het huisje voelde zich enorm geliefd en thuis op de plek waar hij naartoe was verhuisd. En de eerste Dungenaren schreven zich al in voor een fijn avontuur in het huisje.

Onderde vlag van onze stichting weeshuisjes starten deze twee leukers, yvonne beckers (links op foto) uit den dungen en elise van beurden (rechts) uit berlicum, een bijzonder social design initiatief in het pas gerestaureerde "wachthuisje". het huisje dat verhuisde en gered werd van de sloop. 

as zondag wordt het wachthuisje feestelijk officieel geopend om 11 uur. welkom! tot 16 uur kun je aanwaaien tijdens de open monumentendag. daarna wordt is het weer een rusthuisje. voor jou?

 HET WACHTHUISJE IS vanaf 15 septEMBER KOSTELOOS TE GEBRUIKEN ALS UITRUSTPLEK VOOR:​

• IEDEREEN DIE ENIGSZINS IN DE BUURT WOONT EN HET HUISJE ALS UITRUSTPLEK WIL GEBRUIKEN.
• Boeken kan van maandag tm vrijdag
• tussen zonsopgang tot zonsondergang ​

BIJ INTERESSE MAIL [email protected] OF BEL 06 28 77 16 35

We zijn blij met het nieuwe logo voor ons Wachthuisje!
Margit Mulder onze huisstijl vormgeefster zorgt zo voor een krachtige identiteit van het huisje.

De reddingsboei hing er al toen het huisje nog een brugwachtershuisje was aan de Zuid-Willemsvaart. Het wachthuisje is gered van de sloop. Het werd in veiligheid gebracht en kon worden behouden dankzij Yonne van deR Griendt, Gerard Zaal ea. En natuurlijk dankzij de kunstcommissie van st Michielsgestel.

Onlangs hebben we samen met mensen uit de buurt; Paul Sleutjes, Dennis Visser, Jan Broks, Peter van Alebeek , Abel en Toon Iding het verweesde huisje wederom gered (met dank aan materiaal van oud bewoner Leo Sluijmer).

Elise van Beurden bedacht het concept zodat het wachthuisje na tientallen jaren leegstand weer gebruikt kan worden!

De eigenaren van het huisje zijn Trean en Jaco van Bosberaad die het huisje hiervoor gratis ter beschikking stellen en nog veel meer doen om het allemaal mogelijk te maken.

Heb je herinneringen aan dit huisje?

​Heb je interesse in het herbestemmingsproces? En wil je daar misschien wel aan bijdragen?

​Heb je interesse in het gebruik van het voormalige brugwachtershuisje als het is opgeknapt, al dan niet op tijdelijke basis?